Ngôi mộ cụ Nguyễn Đắc Trinh hiện nằm tại thôn Xuân Phú, xã Quế Xuân 1, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam. Từ thành phố Tam Kỳ theo Quốc lộ 1A về hướng Bắc khoảng 35 km sẽ đến UBND xã Quế Xuân 1, rẽ trái theo đường ĐH khoảng 1 km, tiếp tục rẽ trái theo đường giao thông nội đồng 300m là đến mộ cụ.
Dù được xếp hạng là Di tích lịch sử cấp tỉnh từ 2006, nhưng không phải ai cũng tường tận về ngôi mộ và thân thế cụ Nguyễn Đắc Trinh. Cụ là con trai trưởng của ông Nguyễn Đắc Thọ, một trong ba người có công quy dân, khẩn trưng đất đai lập ra làng Dưỡng Mông, tức làng Quế Xuân 1 ngày nay. Trên bia mộ cũng như trong gia phả cho biết: cụ Nguyễn Đắc Trinh được phong làm Tướng Thần Lại Dinh Quảng Nam dưới thời vua Lê Dụ Tông. Đây là chức quan trong bộ máy chính quyền của các Chúa Nguyễn ở Đàng Trong, chuyên thu tô thuế, sai dư, cấp phát binh, lương cho quan lại và binh lính ở các phủ, huyện, châu trực thuộc. Cụ Nguyễn Đắc Trinh đã cùng cụ Lưu Văn Trung, Đinh Dụ, Trương Quý Công xây dựng làng ngày một trù phú và lập ra bản Hiệp Minh Trạng năm 1724. Bản chép tay bằng tiếng Hán hiện vẫn được lưu giữ tại làng. Cụ Nguyễn Đắc Trinh sau được tôn vinh là bậc Hậu hiền ở làng Dưỡng Mông.
Cũng theo văn bia trên mộ, cụ mất và được con trai lập mộ tháng 6 năm Đinh Sửu 1757. Bia chữ Hán có ghi: “Việt cố, Hiển Khảo Quảng Nam Dinh Tướng Thần Lại Nguyễn Quý Công Chi mộ”, “Tuế thứ Đinh Sửu niên, Quý hạ kiết nhật”, “Nam tử đồng phụng lập”. Nghĩa là: Mộ người cha đã mất, Tướng Thần Lại Dinh Quảng Nam - Nguyễn Quý Công. Ngày tốt, tháng 6 năm Đinh Sửu, Con trai đồng phụng lập.
Ngày này, ngôi mộ cụ Nguyễn ĐắcTrinh không chỉ có giá trị lịch sử mà còn mang ý nghĩa giáo dục cao để những người con Quảng Nam nói riêng và người dân nước Việt nói chung không quên công ơn mở đất của cha ông khi trước.
